26 May 2022
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ CRETALIVE NEWS/22-05-2022
Ερευνητές στο ΙΘΑΒΒΥΚ ολοκλήρωσαν πειράματα παρακολούθησης της αναπαραγωγικής συμπεριφοράς του κρανιού, ενός θαλάσσιου ψαριού που παράγει πολύ δυνατούς ήχους.
Η έκφραση «σιγή ιχθύος» αντιπροσωπεύει πράγματι την αλήθεια; Όλοι μας έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας ότι ο βυθός είναι σιωπηλός. Όμως αυτό δεν είναι καθόλου αληθινό, και πολλά υδρόβια/θαλάσσια ζώα (αλλά ακόμα και φυτά!) παράγουν ήχους! Και μάλιστα πολύ δυνατούς!
Την προηγούμενη βδομάδα, ερευνητές στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) ολοκλήρωσαν πειράματα παρακολούθησης της αναπαραγωγικής συμπεριφοράς του κρανιού (Argyrosomus regius), ενός θαλάσσιου ψαριού που παράγει πολύ δυνατούς ήχους !
Ο κρανιός, λοιπόν, ανήκει στην οικογένεια των Σκιαινίδων, η οποία περιλαμβάνει διάφορα είδη ψαριών που παράγουν ήχους, και αποκαλούνται «τύμπανα» (drums) ή κράχτες (croakers). Άλλα είδη της οικογένειαςαυτής είναι το μυλοκόπι και ο συκιός ή παντελής.
Ο κρανιός, για παράδειγμα, έχει ειδικούς «ηχητικούς» μύες κατά μήκος του εσωτερικού ιστού που περικλείει την κοιλιακή χώρα, ο οποίος είναι σε άμεση επαφή με την νηκτική κύστη, ένα όργανο «φούσκα» που η κύρια λειτουργία του είναι ο έλεγχος της πλευστότητα του ψαριού. Κατά την διάρκεια διαφόρων δραστηριοτήτων του, που ακόμα είναι υπό διερεύνηση, οι μύες αυτοί συστέλλονται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Οι συστολές αυτών των μυών, οι οποίοι είναι από τους ταχύτερους γραμμωτούς μύες μεταξύ των σπονδυλωτών, προκαλούν παλμό χαμηλής συχνότητας (συνήθως μικρότερης από 1 KHz) και μεγάλης έντασης.
Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος NewTechAqua (https://www.newtechaqua.eu/) που συντονίζει για το ΙΘΑΒΒΥΚ-ΕΛΚΕΘΕ ο ερευνητής και διευθυντής του Δρ. Κωνσταντίνος Μυλωνάς, μελετώνται οι αναπαραγωγικές δυσλειτουργίες του κρανιού σε συνθήκες εκτροφής, και διερευνώνται τρόποι για να προσπεραστούν. Σε συνθήκες εκτροφής, το είδος αυτό δεν αναπαράγεται αυθόρμητα, αλλά απαιτεί θεραπεία για να ωριμάσει και να απελευθερώσει τα αυγά του. Ο λόγος της μη αναπαραγωγής του, εικάζεται ότι έχει να κάνει με την αναπαραγωγική του συμπεριφορά. Στη φύση, το συγκεκριμένο είδος ζει στη θάλασσα κατά την διάρκεια του έτους, αλλά αναπαράγεται σε εκβολές ποταμών στο τέλος της Άνοιξης. Σε συνθήκες εκτροφής σε μονάδες υδατοκαλλιεργειών, το ψάρι βρίσκεται πάντα σε θαλασσινό νερό, με αποτέλεσμα να μην εκτίθεται στα φυσικά ερεθίσματα που προκαλούν την αναπαραγωγική ωρίμανση και την ωοτοκία.
Έτσι, ο μεταδιδακτορικός συνεργάτης του ΙΘΑΒΒΥΚ-ΕΛΚΕΘΕ Δρ. Ιωάννης Φακριάδης, και ο μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστήμιου Κρήτης Χρίστος Σιαμπάζης, μελετούν την αναπαραγωγική συμπεριφορά του κρανιού στις εγκαταστάσεις του ΕΛΚΕΘΕ στον Θαλασσόκοσμο στην Πρώην Αμερικάνικη Βάση Γουρνών, και κινηματογραφούν την συμπεριφορά του και ηχογραφούν τους ήχους που παράγει κατά την διάρκεια της αναπαραγωγής. Η πρόκληση της αναπαραγωγής γίνεται μετά από θεραπεία με γοναδοεκλυτίνη (GnRHa), την ορμόνη που παράγει ο εγκέφαλος των ψαριών -αλλά και όλων των σπονδυλωτών, περιλαμβανομένου και του ανθρώπου, και η οποία ελέγχει την απελευθέρωση της ωχρονοποιητικής ορμόνης (LH) που προκαλεί την ωρίμανση των ωοκυττάρων, την ωορρηξία και ωοτοκία. Σκοπός των μελετών τους είναι η ταυτόχρονη καταγραφή ήχου και εικόνας κατά την περίοδο της απελευθέρωσης και γονιμοποίησης των αυγών τους, και η ολοκληρωμένη, και για πρώτη φορά καταγραφή της αναπαραγωγικής συμπεριφοράς του κρανιού, και της σχέσης που έχει με την παραγωγή ήχου. Αυτό έγινε φέτος μεταξύ 9 και 16 Μαΐου 2022, με τη χρήση υδροφώνων και υποβρύχιων καμερών που τοποθετήθηκαν σε δύο δεξαμενές. Σε κάθε δεξαμενή τοποθετήθηκαν 3 αρσενικά και 2 θηλυκά μετά από έλεγχο της αναπαραγωγικής τους κατάστασης και χορήγηση συνθετικής γοναδοεκλυτίνης. Εξωτερικές μάρκες τοποθετήθηκαν στο δέρμα των ψαριών για να μπορούν να αναγνωριστούν οπτικά.
Για τρία συνεχόμενα βράδια, τα ψάρια σε κάθε δεξαμενή γέννησαν συνολικά 2,5 εκατομμύρια αυγά , και καταγράφηκαν πολύ δυνατοί ήχοι, η θολότητα οφείλεται στα αυγά και το σπέρμα που έχουν απελευθερωθεί) που μπορούσαν να ακουστούν από τους ερευνητές σε όλο το κτήριο, ακόμα και χωρίς τη χρήση υδροφώνων! Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν για την αναπαραγωγική κατάσταση των ψαριών, αλλά και γενετικές αναλύσεις για την συμμετοχή των αρσενικών ψαριών στην γονιμοποίηση των παραγόμενων αυγών, θα συσχετιστούν με τα δεδομένα εικόνας και ήχου ώστε να περιγραφεί με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια η συμμετοχή διαφορετικών ψαριών σε κάθε αναπαραγωγικό γεγονός, αλλά και να αναδειχθεί οποιαδήποτε πιθανή ιεραρχία. Επιπλέον, η αποτύπωση συμπεριφορών που σχετίζονται με την περίοδο ερωτοτροπίας και ωοτοκίας των ψαριών, θα συντελέσουν εν μέρει και στην αποκρυπτογράφηση του ρόλου των ήχων που εκπέμπει ο κρανιός κατά τη διάρκειά της αναπαραγωγική συμπεριφοράς του.
