Άρθρο στο CRETALIVE - Την Κλιματική Αλλαγή μελετά πρόγραμμα με τη συμμετοχή του ΙΘΑΒΒΥΚ

Το FutureMARES είναι ερευνητικό πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια του "Ορίζοντα 2020" (Horizon 2020) στο ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.

Έγινε πρόσφατα η εναρκτήρια συντονιστική συνάντηση του προγράμματος FutureMARES. Το πρόγραμμα FutureMARES (https://www.futuremares.eu) είναι ένα ευρωπαϊκό ανταγωνιστικό πρόγραμμα που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2020 και έχει διάρκεια τέσσερα χρόνια. Οι δραστηριότητες του FutureMARES έχουν σχεδιαστεί με άξονα τρεις "Λύσεις με Βάση τη Φύση". Αυτές περιλαμβάνουν 1) Αποτελεσματική Αποκατάσταση, 2) Αποτελεσματική Διατήρηση και 3) Αειφόρο Συγκομιδή Θαλάσσιων Πόρων.

Η πρώτη Λύση αφορά την αποκατάσταση ειδών που συμβάλλουν στην διαμόρφωση και την κατασκευή μοναδικών οικοσυστημάτων όπως είναι τα λιβάδια της Ποσειδωνίας και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι. Τα μοναδικά αυτά οικοσυστήματα προσφέρουν προστασία σε άλλους θαλάσσιους οργανισμούς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. αύξηση της στάθμης της θάλασσας, αύξηση των εισροών γλυκού νερού λόγω έντονων βροχοπτώσεων, κ.ά.), παρέχουν θώκους εύρεσης τροφής και αναπαραγωγής και βελτιώνουν την ποιότητα και τη διαύγεια του θαλασσινού νερού.

Η δεύτερη Λύση αφορά την υιοθέτηση αποτελεσματικών στρατηγικών για τη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων κάτω από την πίεση της κλιματικής αλλαγής. Οι στρατηγικές αυτές περιλαμβάνουν την διατήρηση της ακεραιότητας των τροφικών αλυσίδων και της διασύνδεσης των διαφορετικών πληθυσμών σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές), οι οποίες δρουν σαν κλιματικά καταφύγια μιας και σε αυτές οι περιβαλλοντικές διακυμάνσεις είναι σχεδόν αμελητέες. 

Τέλος, η τρίτη λύση αφορά την εκμετάλλευση των πόρων που μας χαρίζει το θαλάσσιο περιβάλλον (π.χ. αλιεία, υδατοκαλλιέργειες) κάτω από ένα πλαίσιο βιώσιμο, ολιστικό και συνεχώς προσαρμοζόμενο στις αλλαγές της παραγωγικότητας και της κατανομής των πληθυσμών των εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ειδών.

Στο πρόγραμμα FutureMARES συμμετέχει ένα εξαιρετικά μεγάλο εταιρικό σχήμα που αποτελείται από 32 εταίρους και συμπεριλαμβάνει πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα, φορείς διαχείρισης και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Οι συμμετέχοντες προέρχονται από 12 χώρες εκ των οποίων οι 3 βρίσκονται εκτός των συνόρων της Ευρώπης. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια του "Ορίζοντα 2020" (Horizon 2020) με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 8.556.000 €. Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ imbbc.hcmr.gr) του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) συμμετέχει ως εταίρος στο πρόγραμμα με προϋπολογισμό περίπου 185.000€ και Επιστημονική Υπεύθυνη την Συνεργαζόμενη Ερευνήτρια Θαλάσσιας Βιολογίας, Δρ. Εύα Χατζηνικολάου.

Το πρόγραμμα FutureMARES περιλαμβάνει πέντε Μελέτες Περίπτωσης σε παγκόσμια κλίμακα α) Μεσόγειος, β) ΒΑ Ατλαντικός & Βόρεια Θάλασσα, γ) Βαλτική Θάλασσα, δ) Ιβηρική Χερσόνησος και ε) Καραϊβική και ΝΑ Ειρηνικός Ωκεανός, στις οποίες εκτυλίσσονται 40 "ιστορίες" που σκοπό έχουν να περιγράψουν τις επιπτώσεις τις κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα χρησιμοποιώντας παραδείγματα από τις τρεις "Λύσεις με βάση τη Φύση" που περιγράφηκαν παραπάνω, και τελικά να παρέχουν συμβουλευτική πολιτική με βάση την εμπεριστατωμένη επιστημονική γνώση. Ο συνδυασμός των τριών "Λύσεων με Βάση τη Φύση", λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη και τα τρία διαφορετικά κλιματολογικά και κοινωνικο-οικονομικά σενάρια για κάθε Μελέτη Περίπτωσης, είναι ιδανικός γιατί λαμβάνει υπόψη τις πιθανές αλληλεπιδράσεις μεταξύ πολλαπλών χρηστών, διαφορετικών οικονομικών τομέων και των υπηρεσιών που προσφέρουν στον άνθρωπο τα θαλάσσια οικοσυστήματα κάτω από το πρίσμα της "Γαλάζιας Ανάπτυξης".

Το ΙΘΑΒΒΥΚ συμμετέχει στην Μελέτη Περίπτωσης της Ανατολικής Μεσογείου με μια από τις 40 "ιστορίες", η οποία εκτυλίσσεται στη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή Δωδεκανήσων (Κάρπαθος) και έχει εφαρμογή στην δεύτερη "Λύση με βάση τη Φύση" για την λεγόμενη Αποτελεσματική Διατήρηση. Θα πραγματοποιηθούν πειραματικές δράσεις στο πεδίο και στο εργαστήριο που σκοπό θα έχουν την διερεύνηση των επιπτώσεων της αύξησης της θερμοκρασίας και των κυμάτων καύσωνα σε θαλάσσιους ζωικούς οργανισμούς (π.χ. θαλάσσια γαστερόποδα, κοράλλια). Επιπλέον θα εξεταστεί η προσαρμοστικότητα και η ανθεκτικότητα των θαλάσσιων οργανισμών (π.χ. λιβάδια Ποσειδωνίας, αχινοί) στις κλιματικές αλλαγές.

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας & Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ) είναι ένα από τα τρία ινστιτούτα του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) με έδρα το Ηράκλειο, Κρήτη και εγκαταστάσεις στην Ανάβυσσο, Αττικής και Σούδα, Χανίων.  Με προσωπικό 120 ατόμων και 27 τακτικούς ερευνητές, δραστηριοποιείται στην θαλάσσια βιοποικιλότητα, γενετική και γονιδιωματική, και τις υδατοκαλλιέργειες.

https://www.cretalive.gr/epistimes/tin-klimatiki-allagi-meleta-programma...